Orta kulak, kulak zarı sonrasında gelen bölgedir ve çekiç, örs, üzengi kemiklerini içerir. Bu kemikler, sesin iletimini sağlar. Orta kulak, geniz boşluğuna açılan bir kanal olan östaki borusuyla bağlantılıdır. Östaki borusu, orta kulağa hava geçişini sağlayarak hava basıncını dengede tutar. Çocuklarda sık karşılaşılan orta kulak iltihabı genellikle bakteriyel enfeksiyonlar sonucunda ortaya çıkar. Orta kulak iltihabı, akut ve kronik olmak üzere ikiye ayrılır.

Akut orta kulak iltihabı; soğuk algınlığı veya boğaz enfeksiyonları sonrasında östaki borusunun şişerek kapanması ve bakterilerin orta kulakta birikmesiyle oluşur. Kronik orta kulak iltihabı ise uzun süreli ve tekrarlayan bir rahatsızlıktır. Altı ay içinde üç defadan fazla orta kulak iltihabı görülmesi, hastalığın kronikleştiğine işaret eder. Geniz eti, sinüzit ve yarık damak gibi diğer hastalıklar da bu durumu tetikleyebilir. Seröz orta kulak iltihabında ise östaki borusu tıkanır ve orta kulakta sıvı birikimi meydana gelir. Bu durum kulakta basınç artışına sebep olur. Çocuklarda bu belirtiler daha sık görülür çünkü östaki borusu yatay ve kısadır, bu da bakterilerin orta kulağa geçişini kolaylaştırır. Çocukların büyük bir kısmı, 5 yaşına kadar bu enfeksiyona birkaç defa yakalanır.

Orta kulak iltihabı, çocuklarda daha belirgin olmak üzere, çeşitli belirtilerle kendini gösterir:

Ağrı, genellikle otururken ve kalkarken değişir. Eğildikçe basınç artışı nedeniyle ağrı artar, dik otururken ise bu ağrı azalır. Basınç artışı sonucunda kulak zarı delindiğinde, basınç dengelendiği için ağrı azalır. Bu durumda kanlı veya yeşilimsi renkte akıntı meydana gelebilir.

Orta kulak iltihabının tanısı, genellikle otoskop adı verilen bir aletle kulak zarının incelenmesiyle konur. İltihabın şekline göre belirtiler değişir. Bakteriyel enfeksiyon sonucu oluşan iltihaplar kulak zarında kızarıklık veya şişme yapar. Kulak zarı bazı vakalarda delik olabilir ve akıntı meydana gelebilir. Bu akıntının tedavisi gerekirse yapılır. Östaki borusunun tıkanması sonucu oluşan iltihaplarda, kulak zarı içe doğru çökmüş bir hal alır. Kronik orta kulak iltihaplarında ise duyma testleri yapılarak işitme kaybının derecesi tespit edilir. Orta kulaktaki basınç artışı durumunda, basınç ölçümleri yapılır. Bilgisayarlı tomografi ve röntgen çekimleri, hastalığın şiddetini ve ameliyat gereksinimini belirlemek amacıyla kullanılır.

Bebeklerin anne sütüyle beslenmesi, biberonla beslenmeye göre orta kulak iltihabını önlemede daha etkilidir. Araştırmalar, oturarak beslenen bebeklerin orta kulak iltihabına daha az yakalandığını göstermektedir. Anne sütünde bulunan maddeler, bağışıklık sağlayarak hastalığa yakalanma riskini azaltır. Ayrıca, bebeklerin temizlik koşullarına dikkat edilmelidir. Bebeklerin bulunduğu ortamın hijyenik olmasına özen gösterilmelidir. Kulak ağrısı meydana gelen kişilerin doktora görünmesi, hastalığın ilerlemeden tedavi edilmesi açısından gereklidir. Kulak yolunun tahrip edilmesi, kulak çöpünün yanlış kullanılması ve diş çıkarma döneminde kulak ağrısına neden olabilir. Soğuk algınlığını önlemek amacıyla uygulanan aşılar, bakterilerin çoğalmasını engelleyerek hastalığa yakalanma ihtimalini en aza indirir. Düzenli kontroller sayesinde tedavinin nasıl devam edeceğine karar verilir. Kulaktaki sıvının boşalıp boşalmadığına bakılmalıdır. Kulağa sık aralıklarla su kaçmasını önlemek ve üst solunum yolu enfeksiyonlarından korunmak, orta kulak iltihabından korunmak veya hastalığın şiddetlenmesini önlemek için yapılması gerekenler arasındadır.