Orta kulak sıvısı, iltihap bulguları olmadan kulak zarı arkasındaki orta kulak boşluğunda sıvı birikmesi olarak tanımlanır. Bu sıvı, dışarıdan gelen bir sıvı değil, genellikle geçirilmiş bir orta kulak iltihabının ardından orta kulakta bulunan sıvı salgılayan hücrelerin sayılarının artması sonucu oluşur. Östaki tüpünün hastalığa karışması sonucunda, orta kulakta biriken sıvı geniz bölgesine inemez. Zaman içinde sıvı koyulaşır ve tutkal kıvamını alır. Orta kulağın sıvı ile dolması, kulak boşluğunun hava almasını etkiler ve orta kulakta negatif basınç meydana gelir. Bu negatif basınç zamanla kulak zarının içeri doğru çökmesine sebep olur. Uygun şekilde tedavi edilmediğinde, zarın bu çöküntüsü ilerleyen zamanlarda zarın orta kulak boşluğuna yapışmasına ve orta kulakta bulunan küçük kemiklerin hasar görmesine neden olabilir. Bu durumda hastaya çok daha ciddi sorunlar ortaya çıkabilir.

Orta kulak sıvısı genellikle çocukluk döneminde yaygın bir hastalıktır. Hastalığın başlangıç döneminde genellikle sinsi bir seyir izler. Büyük çocuklar bu dönemde kulakta dolgunluk, kulak ağrısı ve zaman zaman işitme kaybı şikayetleri yaşarlar. Küçük çocuklar ise şikayetlerini ifade edemedikleri için en belirgin bulgu, çocuğun sürekli olarak kulağıyla oynamasıdır. Bu çocuklar daha huzursuz olurlar ve dikkat eksikliği meydana gelir. En belirgin bulgu işitmede azalmadır. Doktor muayenesi sırasında, kulak zarının normal rengini kaybettiği ve matlaştığı görülür. Başlangıç dönemlerinde sıvı etkisiyle zar dışarı itilmişken, ilerleyen zamanlarda zarda çökme meydana gelir. Klinik muayene çoğunlukla tanı koymaya yeterlidir, ancak kesinlikle işitme testi ve orta kulak basınç ölçümü yapılmalıdır.

Orta kulakta meydana gelen sıvının büyük bir kısmı çoğunlukla 3 ay içinde emilir ve ortadan kaybolur. Bu zaman diliminde hasta ilaçsız takip edilebilir ya da bazı ilaçlar kullanılabilir. En çok tercih edilen ve etkinliği kesinleşmiş olan ilaçlar antibiyotiklerdir. Bazı doktorlar, antibiyotiklerin yanı sıra alerji ilaçları ve dekonjestan kullanmayı da tercih ederler. Son dönemlerde kortizon kullanan doktorlar da mevcuttur, ancak kortizon kullanımında muhtemel yan etkiler bakımından çok dikkatli olmak gerekir. Kortizon, kısa dönemde orta kulaktaki sıvının iyileşmesine neden olsa da uzun dönemde hastalık büyük ölçüde yeniden ortaya çıkabilir.

Aşağıdaki durumlarda ameliyat gündeme gelebilir:

Orta kulak sıvı birikmesinde en çok uygulanan ameliyat, geniz etinin alınması ve bununla birlikte kulak zarına tüp takılmasıdır. Geniz etinin alınması, enfeksiyon olasılığını ortadan kaldırır. Bunun yanı sıra, östaki borusuna uyguladığı tıkanma etkisi kaybolmuş olur. Kulak zarına takılan ventilasyon tüpü, orta kulağın hava almasına yardımcı olur ve böylelikle orta kulaktaki gaz basınçları normale döner. Çoğunlukla geniz eti alınması ve kulak zarına tüp takılması ameliyatından sonra hastalık büyük oranda iyileşir. Kulak zarına takılan tüp, 6-12 ay kadar orada kalır ve genellikle başka bir operasyona gerek kalmadan kendiliğinden dışarı atılır. Ancak ameliyat sonrasında da hastanın bir süre takip altında tutulması gerekir.