Kulak, genel olarak dış, orta ve iç kulak olmak üzere üç bölümde incelenir. Her bölümün hastalıkları zaman zaman ameliyat ile tedavi edilir. Ancak kulak ameliyatları çoğunlukla orta kulak hastalıklarında yapılır. Orta kulak ameliyatları genellikle orta kulakta iltihap oluştuğunda gerçekleştirilir. Orta kulak iltihapları hakkında eğitim salonunda bilgi verilmiştir. Akut orta kulak iltihapları çoğunlukla ilaçla tedavi edilebilse de, kronik orta kulak iltihaplarında cerrahi tedavi genellikle gereklidir. Orta kulak iltihabının yanı sıra, bazen tümör veya travma gibi durumlar da ameliyat gerektirebilir. Ancak bu tür durumlar ilgili yerlerde ele alınacaktır. Burada bahsedilecek olan, orta kulak ameliyatlarının önemli bir kısmını kapsayan orta kulak iltihapları için yapılan ameliyatlardır.

Orta kulak iltihapları için küçük girişimler veya büyük ameliyatlar yapılabilir. Ameliyatları şu şekilde sıralayabiliriz;

Ameliyat gerektiren durumlar, kronik orta kulak iltihabı bazen hastada fazla rahatsızlığa neden olmadan pasif bir şekilde kalır. Bu tür durumlarda her zaman ameliyata gerek yoktur. Ancak işitme kaybının ilerlediği, iltihabın çevre dokulara yayıldığı ve komplikasyon oluşturduğu durumlarda tedavi seçeneği ameliyat yapılmasıdır. Orta kulak iltihaplarında tedavinin kesin bir şekilde ameliyat olduğu bir durum 'kolesteatom'dur. Kolesteatom, orta kulakta kitle oluşturarak büyüyen ve kemiğin erimesine neden olarak çevre dokulara yayılma oluşturan cilt ve epitel birikimidir.

Ender olarak doğuştan da olabilen bu durum, çoğunlukla iltihaba ya da östaki borusunun çalışmamasına bağlı negatif basınca bağlı olarak veya bazı kulak zarı ameliyatlarının ardından meydana gelir. Kolesteatom, orta kulak iltihabına bağlı olan komplikasyonların sık görülen nedenidir. Çoğunlukla seröz orta kulak iltihaplarına uygulanan tüp takılması işlemi ayrı bir başlık şeklinde anlatılmıştır.

Bir orta kulak iltihabına karar verirken üzerinde durulan konular, hastanın işitmesi ve iltihabın ne kadar yaygın olduğudur. Bu sebeple hastanın muayenesinden sonra ilk yapılan tetkik genellikle odyometri ismi verilen işitme testleridir. Bu testlerde işitme seviyesi, algılama yüzdesi gibi değerlere bakılır. İltihabın durumu çoğunlukla radyolojik olarak incelenir. Bunun için normal grafiler de çekilebilir ancak bilgisayarlı tomografi veya bazen manyetik rezonans daha ayrıntılı bilgiler verir. Bu tetkiklerin haricinde, hastanın genel durumunu gösterecek olan rutin tetkikler yapılır. Bunlar arasında akciğer grafisi, EKG, şeker, kolesterol ölçümleri, idrar tetkikleri sayılabilir.